Η τοποθέτηση του υφυπουργού Παιδείας Άγγελου Συρίγου, ο οποίος αποκάλεσε «μύθο» και «μυθολογία» την εξέγερση του Πολυτεχνείου, προκάλεσε εντονότατη αντίδραση τόσο στα κοινωνικά δίκτυα, όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στο ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ και ΜΕΡΑ25. Είναι μύθος η εξέγερση του Πολυτεχνείου;

Ο Άγγελος Συρίγος υποστήριξε πως «το χουντικό καθεστώς δεν έπεσε λόγω της εσωτερικής αντιστάσεως. Η Χούντα κατέρρευσε το ’74 υπό το βάρος των ανομημάτων της κυρίως υπό το βάρος της Κυπριακής τραγωδίας. Το γεγονός ότι στα θεμέλια της μεταπολιτεύσεως δεν υπήρχε ένα γεγονός ανατροπής είχε τεράστια αξιακή σημασία στην ποιότητα της μεταπολιτευτικής μας ζωής. Δεν υπήρξαν ογκώδεις συγκεντρώσεις διαδηλώσεις και πορείες επί Χούντας. Υπήρχαν μεμονωμένες ενέργειες κάποιων γενναίων Ελλήνων που αντιμετωπίζονταν με βάρβαρο τρόπο από την δικτατορία. Αυτό που δεν έγινε από τον ελληνικό λαό όταν υπήρχε η Χούντα έπρεπε να αναπληρωθεί μετά. Μετά το ’74 είχαμε τις πορείες μας, τα λάβαρά μας, αντάρτικα στις ταβέρνες και μετά πηγαίναμε σπίτι μας αφού είχαμε εκπληρώσει εκ του ασφαλούς το αντιστασιακό μας καθήκον» [πηγή].

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ξεκίνησε την Τετάρτη 14 Νοέμβρη 1973, όταν ξεσηκώθηκαν οι φοιτητές της Αθήνας ζητώντας την κατάργηση του Ν.1347 [πηγή], ο οποίος προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους [πηγή].

Δεδομένου ότι το δικτατορικό καθεστώς κατέρρευσε τον Ιούλη 1974 [πηγή], προφανώς και δεν ήταν η εξέγερση του Πολυτεχνείου η αιτία της ανατροπής του. Αντιθέτως, το Πολυτεχνείο υπήρξε η αφορμή για μια ακόμα σκληρότερη Χούντα [πηγή], καθώς ακολούθησε ο στρατιωτικός νόμος που κήρυξε ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος [πηγή, πηγή].

Ο Βασίλης Ραφαηλίδης, δημοσιογράφος και αρθρογράφος, είχε γράψει σχετικά [πηγή]:

Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί η εξέγερση του Πολυτεχνείου ονομάστηκε έπος. Τούτη η αυθόρμητη παθητική αντίσταση στη χούντα έχει μάλλον έναν λυρικό παρά έναν επικό χαρακτήρα. [...] Και η επέλαση των τανκς κατά των νεαρών αόπλων έχει περισσότερη σχέση με γκραν γκινιόλ μέσα στη νύχτα παρά με έπος. Το «έπος» δημιούργησε εντελώς κατά λάθος μια «ηρωίδα», τη Μαρία Δαμανάκη, της οποίας ο ηρωισμός συνίσταται στην εκφώνηση -από το ραδιόφωνο των φοιτητών- των συνθημάτων και των ανακοινώσεων της συντονιστικής επιτροπής. Πάντως πολλοί είχαν την ευκαιρία να βάλουν υποψηφιότητα για πολιτικοί εκεί μέσα στο Πολυτεχνείο. Για τον Μίμη Ανδρουλάκη, τον Κώστα Λαλιώτη και τον Στέφανο Τζουμάκα, ηγετικά στελέχη της εξέγερσης, ο δρόμος προς τη Βουλή, την πολιτική σκηνή, το πολιτικό παρασκήνιο και την εν γένει ελληνική πολιτική αθλιότητα, ξεκινάει από κει. Δεν πήγα ποτέ στο Πολυτεχνείο, ούτε μέσα ούτε έξω, ούτε τότε ούτε αργότερα. Δεν πήρα ποτέ μέρος στις προσκοπικές τελετές και τις ηλίθιες πορείες κατά την ημέρα της «επετείου του Πολυτεχνείου» τούτο το μεγάλο συλλογικό άλλοθι για την ηθική ανεπάρκεια ενός ολόκληρου λαού. Πρόκειται για ένα πολύ βολικό άλλοθι, που το οικειοποιήθηκαν όσοι νιώθουν την ανάγκη να ξεπλύνουν την ντροπή για την απέραντη δειλία τους επί έξι ολόκληρα χρόνια.

Η άποψη του ΚΚΕ για το Πολυτεχνείο

Στο φύλλο 8 της Πανσπουδαστικής (σελίδα 4, Γενάρης-Φλεβάρης '74), υπάρχει το παρακάτω κείμενο, όπου το ΚΚΕ προσπαθούσε να μποϊκοτάρει το Πολυτεχνείο και καλούσε τους φοιτητές να απέχουν από αυτό [πηγή, πηγή].

Καταγγέλλουμε τη προσχεδιασμένη εισβολή στο χώρο του Πολ)χνείου τη Τετάρτη, 14 του Νοέμβρη, 350 περίπου οργανωμένων πραχτόρων της ΚΥΠ, σύμφωνα με το προβοκατόρικο σχέδιο των Ρουφογάλη-Καραγιαννόπουλου με βάση τις εντολές του παραμερισμένου τώρα πρωτοδικτάτορα Παπαδόπουλου και της αμερικανικής CIA με σκοπό να προβάλουν με κάθε μέσο τραμπουκισμού και προβοκάτσιας, γελοία και αναρχικά συνθήματα και συνθήματα που δεν εκφράζανε τη στιγμή και τις συγκεκριμένες δυνάμεις. Για να μπορέσουν έτσι ν΄ απομονώσουν το κίνημά μας και την εκδήλωσή μας του Πολυτεχνείου από το σύνολο του λαού και της νεολαίας. Για να μπορέσουν παραπέρα, κατασκευάζοντας (και με τη βοήθεια των χουντικών μέσων ενημέρωσης) την εικόνα μιας μεμονωμένης εξτρεμιστικής επαναστατικοαναρχικής εξέγερσης, που δεν έχει τη συμπαράσταση του λαού, να χρησιμοποιήσουν το χιλιοτριμμένο πρόσχημα του “επαπειλούμενου κοινωνικού καθεστώτος”, για να δικαιολογήσουν την επαναφορά του στρατιωτικού νόμου και το δυνάμωμα της αιματηρής τρομοκρατίας. Ενέργειες που οι αμερικάνοι, η CIA και η χούντα είχαν από καιρό πάρει την απόφαση να επιβάλουν ύστερα από την παταγώδη αποτυχία της χουντομαρκεζινικής προσπάθειας καθήλωσης και εκτόνωσης της λαϊκής πάλης.

Μάλιστα, το ΚΝΕ έδιωχνε τον κόσμο από το Πολυτεχνείο, αφού θεωρούσαν ότι ήταν προβοκάτσια των Αμερικανών [πηγή], ως ότου άρχισε να μαζεύετε αρκετός κόσμος έξω από το πολυτεχνείο και αποφάσισαν έτσι να καρπωθούν την κατάσταση.

Ηλένια Ασημακοπούλου

Η Ηλένια Ασημακοπούλου ήταν μία ακόμη προσπάθεια προπαγάνδας. Το 1974, στην πρώτη επέτειο της εξέγερσης, ένας νεαρός πηγαινοερχόταν μέσα στους συγκεντρωμένους, κραδαίνοντας ένα πλακάτ με αυτή την εικόνα, και εξηγώντας ότι πρόκειται για την κοπέλα του, την Ηλένια Ασημακοπούλου, που χάθηκε όταν μπήκαν τα τανκς στο Πολυτεχνείο και από τότε την αναζητεί μάταια [πηγή].

Ωστόσο πολλοί παρατήρησαν ότι η εικόνα της κοπέλας, ήταν παρμένη από διαφήμιση σαμπουάν της αγγλικής εταιρίας "ΜΠΡΕΚ". Μετά τη διαπίστωση της απάτης, πανικόβλητοι οι διοργανωτές έσπευσαν να παραπέμψουν σε δίκη τον Ηλιόπουλο, ο οποίος καταδικάστηκε σε φυλάκιση οκτώ μηνών.